Εγώ τον Mario Benedetti τον αγαπώ. Και δεν χρησιμοποιώ εύκολα αυτή την έκφραση. Θα μου πεις «πώς μπορείς να αγαπάς κάποιον που δεν γνωρίζεις προσωπικά»; Θα σου απαντήσω πως τον γνωρίζω πολύ περισσότερο από ανθρώπους που έχω «γνωρίσει προσωπικά». Ο Mario Benedetti εμένα «μου μιλάει». Μου μιλάει όσο μου έχουν μιλήσει λίγες λογοτεχνικές φωνές παγκοσμίως. Και το υπέροχο πράγμα με τη λογοτεχνία είναι ότι μέσα από τα γραπτά κάποιου, μπορείς να καταλάβεις τι άνθρωπος είναι με τόσο απόλυτο τρόπο που ποτέ δεν θα τα κατάφερνες, εάν τον είχες «γνωρίσει προσωπικά». Η συμβουλή μου; Εάν θέλεις στ’ αλήθεια να γνωρίσεις έναν άνθρωπο, διάβασε τι έχει γράψει. Ή ζήτησέ του να σου γράψει κάτι. Τότε μόνο θα μπορέσεις να τον καταλάβεις. Εναλλακτικά, παρατήρησε τα μάτια του και τον τρόπο που κοιτάει.
Ο Mario Benedetti γεννήθηκε στις 14/9/1920 και έφυγε από τη ζωή στις 17/5/2009 σε ηλικία 88 ετών. Είναι Ουρουγουανός μυθιστοριογράφος, ποιητής και δημοσιογράφος. Παρά το γεγονός ότι εξέδωσε πάνω από 80 βιβλία, τα οποία μεταφράστηκαν και σε πάνω από 20 γλώσσες, ο Benedetti δεν έγινε γνωστός παγκοσμίως σε τέτοιο βαθμό, όπως θα περίμενε κανείς (και ακόμα λιγότερο στον αγγλόφωνο κόσμο). Ήταν, όμως, πάντα εξαιρετικά δημοφιλής σε όλο τον ισπανόφωνο κόσμο και ακόμα και σήμερα θεωρείται από τους σημαντικότερους λογοτέχνες της Λατινικής Αμερικής. Τα ερωτικά αλλά και τα πολιτικά του έργα μελοποιήθηκαν και έγιναν πολύ δημοφιλή τραγούδια. Τα πρώτα δύο βιβλία του δεν έκαναν καθόλου πωλήσεις και πλήρωσε ο ίδιος για την έκδοσή τους. Υπήρξε μέλος της «Γενιάς των 45», ενός λογοτεχνικού και πολιτιστικού κινήματος με λογοτέχνες από τη Λατινική Αμερική και, κυρίως, από την Ουρουγουάη.
Είχε έντονη πολιτική δράση και η πολιτική του σκέψη είναι κάτι περισσότερο από εμφανής στα έργα του. Για περισσότερο από δέκα χρόνια, κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ουρουγουάη (1973 – 1985), έζησε στην εξορία, ενώ υπήρξε σθεναρός υποστηρικτής του κουβανικού καθεστώτος. Επέστρεψε στην Ουρουγουάη τον Μάρτιο του 1983, με την αποκατάσταση της δημοκρατίας και άρχισε να μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ Μοντεβιδέο και Μαδρίτης (σε μια προσπάθεια να αποφεύγει το χειμώνα λόγω του άσθματος από το οποίο έπασχε). Το 2006 πεθαίνει η γυναίκα του, η Luz López, με την οποία ήταν παντρεμένος πάνω από 60 χρόνια.
Ο ίδιος είχε πει: «Όταν φαίνεται πως η ζωή μιμείται την τέχνη, είναι γιατί η τέχνη έχει καταφέρει ν’ αναγγείλει τη ζωή». Και ήταν από τους λίγους ανθρώπους που η τέχνη του πράγματι ανήγγειλε τη ζωή. Είναι από τους λίγους ανθρώπους που μέσα από το έργο του βλέπουμε τον εαυτό μας και μαθαίνουμε για τη ζωή. Χαρακτήριζε την απαισιοδοξία του «πληροφορημένη αισιοδοξία». Προσωπικά, δεν τον θεωρώ απαισιόδοξο. Μόνο οι άνθρωποι οι εγγενώς αισιόδοξοι είναι αυτοί που μπορούν να απογοητευτούν. Γιατί είναι οι μόνοι που γοητεύτηκαν εξαρχής. Οι πραγματικά απαισιόδοξοι άνθρωποι δεν γοητεύτηκαν ποτέ από τίποτα και από κανέναν, ξέρεις.
Ο Mario Benedetti είναι από τους λογοτέχνες που προτιμούν οι νέοι, όσοι νιώθουν νέοι και όσοι δεν σταματούν να ονειρεύονται και να αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο. Ο ίδιος χαρακτηριστικά είχε αναφέρει πως «η συγγραφή τον έκανε να νιώθει νέος». Σε μια συνέντευξή του, 8 χρόνια πριν πεθάνει, έλεγε τα εξής: «Κάποιες φορές μού λένε πως οι νέοι αντιγράφουν τα ποιήματά μου και τα στέλνουν στις κοπέλες τους σαν να τα έχουν γράψει μόνοι τους. Και αργότερα, όταν παντρεύονται, τους λένε την αλήθεια. Μπορεί να ακούγεται λίγο επιτηδευμένο αυτό, δεν ξέρω, κάποιοι μπορούν να το πουν… Αλλά εμένα δεν με ενοχλεί, το αντίθετο. Από όλες τις ανθρώπινες σχέσεις, ο έρωτας είναι ό,τι καλύτερο».
Σε ένα ποίημά του αναφέρει: «Όταν θα με θάψετε, σας παρακαλώ μην ξεχάσετε το στυλό μου».
Τον αγαπώ για τα ποιήματά του, για τα διηγήματά του, για τα καλά του μάτια. Για το γλυκό του χαμόγελο, για το πάθος του, γιατί ξέρει να αγαπάει και ξέρει να ερωτεύεται. Γιατί η ζωή του ήταν ο ιδανικός συνδυασμός λόγων και πράξεων. Γιατί με ξέρει καλά και μιλάει για μένα. Γιατί ποτέ δεν σταμάτησε να ονειρεύεται ένα καλύτερο αύριο. Γιατί θα ήθελα όσο τίποτα να με αγαπήσει κάποιος σαν αυτόν. Γιατί θα ήθελα όσο τίποτα να αγαπήσω κάποιον σαν αυτόν. Τον αγαπώ γιατί μου έμαθε πόσο υπέροχο πράγμα είναι ο έρωτας. Τον αγαπώ γιατί μου έμαθε τη ζωή ολόκληρη. Τον αγαπώ για αυτόν τον απλούστατο λόγο: γιατί είναι ο Mario Benedetti. Ένας από τους πιο δικούς μου ανθρώπους. Ίσως και εκείνος που με έκανε να θέλω να γράφω.
Ο Benedetti έλεγε: «Το να σε κάνει κάποιος να νιώσεις πράγματα χωρίς να σε αγγίξει ούτε με το μικρό του δαχτυλάκι, αυτό είναι κάτι αξιοθαύμαστο». Είναι, πράγματι. Και αυτό ακριβώς έκανε ο ίδιος με το έργο του.
20 Αποφθέγματα του Mario Benedetti:
- Είναι σχεδόν νόμος, οι παντοτινοί έρωτες, είναι οι πιο σύντομοι.
- Υπάρχουν λίγα πράγματα τόσο εκκωφαντικά όσο η σιωπή.
- Πρέπει να σου γίνει σαφές. Εκεί που τελειώνει το στόμα σου, εκεί ξεκινά το δικό μου.
- Μόλις νομίσαμε ότι είχαμε όλες τις απαντήσεις, ξαφνικά, άλλαξαν όλες οι ερωτήσεις.
- Έχω αυτή την απαίσια αίσθηση ότι ο χρόνος περνάει και δεν κάνω τίποτα και τίποτα δε συμβαίνει και τίποτα δε με συνταράσσει βαθιά.
- Και, στο τέλος, ο θάνατος είναι απλώς ένα σύμπτωμα ότι υπήρξε ζωή.
- Τι όμορφη αϋπνία όταν ξαγρυπνώ πάνω στο κορμί σου.
- Εκείνη μου έδινε το χέρι της και δεν έλειπε τίποτα άλλο. Με πλησίαζε για να νιώσει ότι ήταν καλοδεχούμενο. Περισσότερο και από το να τη φιλάω, περισσότερο και από το να ξαπλώνουμε μαζί, εκείνη μου έδινε το χέρι της και αυτό ήταν έρωτας.
- Πέντε λεπτά είναι αρκετά για να ονειρευτεί κανείς μια ολόκληρη ζωή, τόσο σχετικός είναι ο χρόνος.
- Το να σε κάνει κάποιος να νιώσεις πράγματα χωρίς να σε αγγίξει ούτε με το μικρό του δαχτυλάκι, αυτό είναι κάτι αξιοθαύμαστο.
- Ξέρω πως θα σε αγαπήσω χωρίς ερωτήσεις, ξέρω πως θα με αγαπήσεις χωρίς απαντήσεις.
- Είσαι η απάντηση που περίμενα σε μία ερώτηση που ποτέ δε σχημάτισα.
- Μου αρέσει ο άνεμος. Δεν ξέρω γιατί, αλλά όταν προχωράω κόντρα στον άνεμο φαίνεται σαν να μου σβήνει πράγματα. Εννοώ: πράγματα που θέλω να σβήσω.
- Μακάρι κάποιος να γνώριζε αυτό που έχει με τόση σαφήνεια, όπως συμβαίνει όταν γνωρίζει αυτό που του λείπει.
- Γεννιόμαστε λυπημένοι και πεθαίνουμε λυπημένοι, αλλά στο ενδιάμεσο, αγαπάμε σώματα, που η θλιμμένη ομορφιά τους είναι ένα θαύμα.
- Ακόμα πιστεύω πως ο καλύτερός μας διάλογος ήταν αυτός με τις ματιές.
- Έχω πολλή όρεξη να σου ζητήσω να μείνεις, αλλά δε θα το κάνω. Υπάρχουν πράγματα που πρέπει να γεννιούνται από τον ίδιο τον άνθρωπο, όπως το να παραμένεις, το να θες να παραμείνεις.
- Όλοι θέλουμε αυτό που δεν μπορεί να γίνει, είμαστε φανατικοί του απαγορευμένου.
- Εγώ αγαπώ, εσύ αγαπάς, αυτός αγαπά, εμείς αγαπάμε, εσείς αγαπάτε, αυτοί αγαπούν. Μακάρι αυτό να μην ήταν κλίση αλλά πραγματικότητα.
- Δεν κάνουμε πάντα αυτό που θέλουμε, αλλά έχουμε το δικαίωμα να μην κάνουμε αυτό που δεν θέλουμε.
Ο έρωτάς τους δεν ήταν απλό πράγμα (Su amor no era sencillo)
Τους συνέλαβαν για προσβολή της δημοσίας αιδούς. Και κανείς δεν τους πίστεψε όταν ο άντρας και η γυναίκα προσπάθησαν να δώσουν εξηγήσεις. Στην πραγματικότητα, ο έρωτάς τους δεν ήταν απλό πράγμα. Εκείνος έπασχε από κλειστοφοβία και εκείνη από αγοραφοβία. Ήταν γι’ αυτό το λόγο και μόνο που συνουσιάζονταν στα κατώφλια.
ΤΕΛΟΣ
Animation των Cameros και Verónica Eguaras βασισμένο στο διήγημα του Mario Benedetti «Ο έρωτάς τους δεν ήταν απλό πράγμα» (Su amor no era sencillo):
Τακτική και Στρατηγική
Η τακτική μου είναι
να σε κοιτάζω
να μαθαίνω πώς είσαι
να σ’ αγαπώ όπως είσαι
η τακτική μου είναι
να σου μιλάω
και να σε ακούω
να χτίζω με λέξεις
μια γέφυρα άφθαρτη
η τακτική μου είναι
να μένω στη θύμισή σου
δεν ξέρω πώς ούτε ξέρω
με ποια αφορμή
αλλά να μένω μέσα σου
η τακτική μου είναι
να είμαι ειλικρινής
και να ξέρω πως είσαι και συ ειλικρινής
και πως δεν πουλάμε παραμύθια ο ένας στον άλλο
ούτως ώστε μεταξύ μας να μην υπάρξει αυλαία
ούτε άβυσσος
η στρατηγική μου είναι
ωστόσο
πιο βαθιά και πιο
απλή
η στρατηγική μου είναι
μια οποιαδήποτε μέρα
δεν ξέρω πώς ούτε ξέρω
με ποια αφορμή
επιτέλους να με χρειαστείς.
(Μετάφραση: Λουκία Μητσάκου)
Táctica y Estrategia με τη φωνή του Mario Benedetti:
Σ’ αγαπώ
Τα χέρια σου είναι το χάδι μου
οι καθημερινές μου χορδές
σ’ αγαπώ γιατί τα χέρια σου
δουλεύουν για τη δικαιοσύνη
εάν σ’ αγαπώ είναι γιατί είσαι
ο έρωτάς μου ο συνένοχός μου και όλα αυτά
και στο δρόμο κολλητά ο ένας στον άλλο
είμαστε κάτι περισσότερο από δύο άνθρωποι
τα μάτια σου είναι αυτά που ξορκίζουν
μια κακή μέρα στη δουλειά
σ’ αγαπώ για το βλέμμα σου
που κοιτάζει και σπέρνει μέλλον
το στόμα σου που είναι δικό σου και δικό μου
το στόμα σου δεν κάνει λάθος
σ’ αγαπώ γιατί το στόμα σου
ξέρει να φωνάζει επανάσταση
εάν σ’ αγαπώ είναι γιατί είσαι
ο έρωτάς μου ο συνένοχός μου και όλα αυτά
και στο δρόμο κολλητά ο ένας στον άλλο
είμαστε κάτι περισσότερο από δύο άνθρωποι
και για το πρόσωπό σου το γεμάτο ειλικρίνεια
και το βήμα σου το αλήτικο
και το κλάμα σου για τον κόσμο
επειδή είσαι λαός σ’ αγαπώ
και επειδή ο έρωτας δεν είναι φωτοστέφανο
ούτε αφελές ηθικό δίδαγμα
και επειδή είμαστε ζευγάρι
που ξέρει πως δεν είναι μόνο του
σ’ αγαπώ στον παράδεισό μου
που πάει να πει πως στη χώρα μου
ο κόσμος μπορεί να ζει ευτυχισμένος
αν και δεν έχει την άδεια να το κάνει
εάν σ’ αγαπώ είναι γιατί είσαι
ο έρωτάς μου ο συνένοχός μου και όλα αυτά
και στο δρόμο κολλητά ο ένας στον άλλο
είμαστε κάτι περισσότερο από δύο άνθρωποι
(Μετάφραση: Λουκία Μητσάκου)
Te quiero με τη φωνή του Mario Benedetti:
Ακόμη
Ακόμη δεν το πιστεύω
φτάνεις στο πλάι μου
και η νύχτα είναι μια χούφτα
από αστέρια και χαρά
αγγίζω γεύομαι ακούω και βλέπω
το πρόσωπό σου το μακρύ σου βήμα
τα χέρια σου και παρόλα αυτά
ακόμη δεν το πιστεύω
η επιστροφή σου έχει να κάνει τόσο
με σένα όσο και με μένα
που για ξόρκι το λέω
και για τις αμφιβολίες το τραγουδώ
Κανείς ποτέ δεν σε αντικαθιστά
και τα πιο ασήμαντα πράγματα
γίνονται σημαντικά
επειδή επιστρέφεις σπίτι
παρόλα αυτά ακόμη
αμφιβάλλω γι’ αυτήν την καλοτυχία
επειδή το να σε έχω
μου φαίνεται φαντασία
αλλά έρχεσαι και είναι σίγουρο
και έρχεσαι με το βλέμμα σου
και γι’ αυτό η άφιξή σου
κάνει μαγικό το μέλλον
και ακόμα και αν δεν καταλάβαινα πάντα
τα λάθη μου και τις αποτυχίες μου
ξέρω πως στην αγκαλιά σου
ο κόσμος έχει νόημα
και αν φιλώ το θράσος
και το μυστήριο των χειλιών σου
δεν θα υπάρξουν αμφιβολίες ούτε πίκρες
θα σ’ αγαπώ περισσότερο
ακόμη
(Μετάφραση: Λουκία Μητσάκου)
Todavía με τη φωνή του Mario Benedetti:
Εάν σας άρεσε αυτό το άρθρο, θα χαρώ πολύ εάν το μοιραστείτε με άλλους που θεωρείτε πως μπορεί να τους ενδιαφέρει ή εάν το μοιραστείτε στον τοίχο σας στο Facebook ή μέσω άλλων social media με μία κοινοποίηση/share.
Επίσης, θα χαρώ πολύ να μου λέτε σχόλια και εντυπώσεις κάθε φορά που διαβάζετε κάτι.
Το επόμενο μήνυμα απευθύνεται ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ σε ιδιοκτήτες και διαχειριστές άλλων sites (και όχι σε απλούς χρήστες social media):
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του κειμένου ή μέρους αυτού σε άλλο site/blog (το γνωστό μας copy paste) χωρίς την έγγραφη άδεια του loukini.gr (Λουκία Μητσάκου).
1 σχόλιο
[…] […]