Εάν φοβάσαι να ζήσεις, εάν δε σου αρέσει η ζωή σου να είναι πολύχρωμη, εάν δεν τρελαίνεσαι ποτέ, εάν δεν έχεις ερωτευθεί ποτέ σε σημείο να χάσεις τα λογικά σου, εάν φοβάσαι την υπερβολή, εάν δεν ξέρεις τι σημαίνει πόθος και δε σε ενδιαφέρει και να το μάθεις, τότε ο Pedro Almodóvar δεν είναι ο σκηνοθέτης για σένα.
Ο Pedro Almodóvar δεν είναι ένας σκηνοθέτης σαν τους άλλους. Το στυλ του είναι προσωπικό και μοναδικό σε τέτοιο βαθμό που, αν τύχει να δεις μια σκηνή από μία ταινία που δε γνωρίζεις, μπορείς αμέσως να καταλάβεις πως αυτός είναι ο δημιουργός της. Αυτό λέγεται προσωπικό στυλ. Αυτό λέγεται άποψη και προσωπική σφραγίδα. Ασχέτως με το αν σου αρέσει αυτή η σφραγίδα ή όχι. Ο ίδιος έχει πει: «Δε θέλω να μιμηθώ τη ζωή στις ταινίες μου. Θέλω να την αναπαραστήσω. Και σε αυτή την αναπαράσταση, χρησιμοποιείς τα χρώματα που νιώθεις και, μερικές φορές, αυτά είναι ψεύτικα χρώματα. Αλλά είναι πάντα για να δείξουν ένα συναίσθημα».
Ο Almodóvar είναι ο αγαπημένος μου σκηνοθέτης. Πάντα ήταν, πάντα θα είναι. Γιατί πάντα ονειρεύεται μια ζωή πολύχρωμη γεμάτη ανθρώπους με έντονα πάθη, ανθρώπους που βασανίζονται και ανθρώπους που αγαπούν αληθινά. Ονειρεύεται μια ζωή που οι άνθρωποι κουβαλάνε μυστικά και υποφέρουν, ξέρουν, όμως, πώς να επιβιώνουν και πάντα στο τέλος βρίσκουν την προσωπική τους λύτρωση. Την ίδια πολύχρωμη ζωή ονειρεύομαι και εγώ. Μιλάει για έναν κόσμο, όπου μπορούμε να είμαστε όλοι ο εαυτός μας, ακόμα και εάν δε θεωρούμαστε ο «μέσος όρος», ακόμα και αν δεν χωράμε πάντα σε προκαθορισμένες κατηγορίες, ακόμα και αν δε σκεφτόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο. Μιλάει για τον άνθρωπο που έχει πάθη και χάνει την ψυχραιμία του χωρίς ενοχές, που αγαπάει χωρίς όρια, για έναν κόσμο όπου η υπερβολή δε θεωρείται κάτι το υπερβολικό. Για έναν κόσμο γεμάτο χρώματα, μουσικές, φωνές, καυγάδες και φιλιά. Αυτόν τον κόσμο θέλω και εγώ.
Πολλές φορές νιώθω πως, από όλους τους καλλιτέχνες μέχρι τώρα, από όλους τους συγγραφείς, από όλους του σκηνοθέτες και τους ποιητές, ο Almodóvar είναι ο μόνος που καταλαβαίνει τη Γυναίκα, τη γυναίκα ως ψυχοσύνθεση, τη γυναίκα ως ρόλο, τη γυναίκα ως σύμβολο. Μιλάει για ανθρώπους αυθεντικούς και πολύ συχνά θυμάμαι τον μονόλογο της Agrado (την υποδύεται η ηθοποιός Antonia San Juan) στο «Όλα για τη μητέρα μου» (Todo sobre mi madre) που έλεγε πως «είσαι πιο αυθεντικός όσο περισσότερο μοιάζεις σε αυτό που έχεις ονειρευτεί να είσαι». Ίσως δε γεννιόμαστε αυθεντικοί, λοιπόν. Ίσως γινόμαστε αυθεντικοί όσο περισσότερο καταλαβαίνουμε τον εαυτό μας, όσο περισσότερο προσπαθούμε να μοιάσουμε σε ό,τι έχουμε ονειρευτεί. Και πολύ συχνά πιάνω τον εαυτό μου να σιγοτραγουδάει το τραγούδι του Joaquín Sabina “Yo quiero ser una chica Almodóvar”, γιατί η αλήθεια είναι πως κι εγώ θέλω να είμαι μια κοπέλα σαν τις κοπέλες του Almodóvar.
Με το ανατρεπτικό πνεύμα του φτιάχνει ταινίες που εξερευνούν τα θέματα της ταυτότητας, της σεξουαλικότητας, της καταπίεσης και της ερωτικής επιθυμίας, χρησιμοποιώντας ως κινηματογραφικό είδος το αγαπημένο του: το μελόδραμα. Φτιάχνει σκηνές που μπορούν να σταθούν ως θεατρικά μονόπρακτα και ανάμεσα στους καλοδουλεμένους διαλόγους, στα χρώματα και στις προσεκτικά επιλεγμένες μουσικές τοποθετεί στοιχεία της ποπ κουλτούρας, κάνει αναφορές σε κλασικά κινηματογραφικά αριστουργήματα και μιλάει για τη ζωή: «Η ζωή είναι απίστευτη. Τόσο σκληρή και τόσο παράδοξη. Τόσο απρόβλεπτη και, μερικές φορές, τόσο δίκαια», ακούμε στην ταινία «Το μυστικό μου λουλούδι» (La flor de mi secreto).
Ο Pedro Almodóvar και η Γυναίκα
Η Γυναίκα έχει πάντα πρωταγωνιστικό ρόλο στις ταινίες του, περισσότερο σε σχέση με το ρόλο της παρά σε σχέση με τα βιολογικά κριτήρια και το φύλο. Η Γυναίκα παρουσιάζεται είτε ως μητρική φιγούρα είτε ως δυναμική γυναίκα είτε ως μάρτυρας είτε ως θύμα (με μοναδικές εξαιρέσεις τις ταινίες «Μίλα της» (Hable con ella – 2002) και «Κακή Εκπαίδευση» (Mala educación – 2004), όπου η Γυναίκα δεν πρωταγωνιστεί).
Αν θελήσουμε να το δούμε συμβολικά, το γεγονός ότι όλα περιστρέφονται γύρω από τη Γυναίκα, αποτελεί ένα είδος αποδόμησης του αρσενικού στοιχείου, που πάντα σχετιζόταν με την ιδέα της Εξουσίας στις πατριαρχικές κοινωνίες. Μ’ αυτό τον τρόπο συμβολικά αποδομεί την εξουσία του Φράνκο και την δύσκολη περίοδο που πέρασε η Ισπανία. Αυτό που μπορεί να φαίνεται «υπερβολικό» στα μάτια του θεατή των ταινιών του είναι, στην ουσία, η αγχώδης πάλη της Ισπανίας να αλλάξει και να αποδεχθεί τη νέα της ταυτότητα.
Το tagline στο τρέιλερ της ταινίας «Όλα για τη Μητέρα μου» λέει χαρακτηριστικά: «Μέσα σε κάθε γυναίκα υπάρχει μια μητέρα/ ηθοποιός/ αγία/ αμαρτωλή. Και μέσα σε κάθε άντρα υπάρχει μια γυναίκα». Ο Ισπανός σκηνοθέτης «παίζει» με τα στερεότυπα των δύο φύλων και κρατάει πάντα τον θεατή του σε εγρήγορση. Η Γυναίκα παρουσιάζεται ως θύμα, ηρωίδα ή μάρτυρας αλλά πάντα έχει ένα χαρακτηριστικό: ξέρει να επιβιώνει. O Almodóvar βλέπει κάθε γυναίκα ως κάτι το μοναδικό και το αυθεντικό. Κάθε γυναίκα για εκείνον είναι μια πρωταγωνίστρια. Ένα άλλο κοινό που έχουν οι ηρωίδες του Pedro είναι ότι είναι μόνες- με την λεπτομέρεια πως είναι μόνες συνειδητά και είναι «τα αφεντικά» της μοναξιάς τους. Ο ίδιος ο Almodóvar έχει δηλώσει σε συνέντευξή του: «Οι γυναίκες αντιστέκονται καλύτερα από τους άντρες στα χτυπήματα της ζωής. Αυτή η ικανότητα αντίστασης ήταν κάτι που πάντα με ενέπνεε». Επίσης, έχει δηλώσει πως στην οικογένεια και στη γειτονιά που μεγάλωσε κυριαρχούσε η γυναικεία παρουσία και για αυτό «επιθυμεί με τις ταινίες του να δείξει την ευγνωμοσύνη και την αγάπη που αισθάνεται για τη Γυναίκα».
Μέσα από την προσήλωση στη Γυναίκα, ο Almodóvar μάς παρουσιάζει έναν άλλο κόσμο, έναν άλλο τρόπο να βλέπουμε τον κόσμο και την πραγματικότητα. Μας μαθαίνει να είμαστε ανοιχτοί στη διαφορετικότητα γιατί, ούτως ή άλλως, είμαστε όλοι διαφορετικοί μεταξύ μας. Μας επισημαίνει πως το θέμα του φύλου και το αρσενικό και θηλυκό στοιχείο δεν έχουν να κάνουν με βιολογικά κριτήρια. Γυναίκα δεν είναι απαραίτητα αυτή που έχει γεννηθεί με γυναικεία γεννητικά όργανα. Γυναίκα είναι ο άνθρωπος που φέρεται με προτερήματα που σχετίζονται με τη γυναίκα- και, πάλι, χωρίς αυτό να αφορά σε κανένα κλισέ. Κάθε γυναίκα δεν είναι Γυναίκα. Και Μητέρα δεν είναι κάθε γυναίκα. Επίσης, Μητέρα μπορεί να είναι ένας άντρας. Ο Almodóvar μιλάει για το θέμα της ταυτότητας του καθενός μας και αμφισβητεί ιεραρχίες, πρότυπα και κοινωνικά και πολιτισμικά κλισέ.
ΥΓ. Οι τραβεστί και οι τρανσέξουαλ στις ταινίες του Almodóvar διαδραματίζουν κυρίαρχο ρόλο και έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα ως χαρακτήρες, ακριβώς επειδή συμβολίζουν πολύ περισσότερα από όσα μπορεί να συνειδητοποιήσει κανείς με την πρώτη ματιά. Η παρουσία των τρανσέξουαλ έχει να κάνει με την ταυτότητα και την αλλαγή. Συμβολίζουν την ίδια την Ισπανία της μετά-Φράνκο εποχής. Μια Ισπανία που περνάει μέσα από πολλές αλλαγές και που ψάχνει να βρει τη νέα της ταυτότητα. Μια διαδικασία ιδιαίτερα ψυχοφθόρα μέχρι να βρει τον εαυτό της και να μπορέσει να σταθεί ξανά στα πόδια της. Σε μια Ισπανία βαθιάς πολιτισμικής αλλαγής, το σώμα αποτελεί σύμβολο.
Ο Pedro και η μετά-Φράνκο Ισπανία – Η “Movida”
Στη μετά-Φράνκο εποχή (μετά το 1975) οι καλλιτέχνες ένιωσαν πλέον ελεύθεροι να εκφραστούν με όποιον τρόπο επιθυμούν και για όποιο θέμα τους απασχολεί. Δημιουργήθηκε μια καλλιτεχνική ευφορία και ένα καλλιτεχνικό κίνημα με το όνομα “Movida”, με κέντρο κυρίως τη Μαδρίτη (ονομάζεται, επίσης, και “Movida madrileña”), θιασώτης του οποίου ήταν και ο Almodóvar. Γύρισε την πρώτη του ταινία το 1980 με τίτλο «Η Πέπι, η Λούσι, η Μπομ και τα άλλα κορίτσια» (Pepi, Luci, Bom y otras chicas del montón). Τα γυρίσματα της ταινίας διήρκεσαν δύο χρόνια, επειδή γίνονταν μόνο τα σαββατοκύριακα- τις καθημερινές ο Almodóvar δούλευε σε δημόσια τηλεφωνική εταιρεία.
Οι πρωταγωνίστριες του Pedro Almodóvar
Carmen Maura
(Πήρε μέρος στις ταινίες: Pepi, Luci, Bom y otras chicas del montón, Entre tinieblas, ¿Qué he hecho yo para merecer esto?, Matador, La ley del deseo, Mujeres al borde de un ataque de nervios, Volver)
H Carmen Maura στην ταινία Γυναίκες στα Πρόθυρα Νευρικής Κρίσης (1988)
H Carmen Maura με τον Pedro Almodóvar στα γυρίσματα της ταινίας Volver (2006)
H Carmen Maura στην ταινία What Have I Done to Deserve This? (1984). Φωτογραφία: ©Macusa Cores
Ο Pedro Almodóvar με την Carmen Maura. Φωτογραφία: Vincent Lignier
Victoria Abril
(Πήρε μέρος στις ταινίες: La ley del deseo, ¡Átame!, Tacones lejanos, Kika)
Η Victoria Abril στην ταινία Kika (1993). Φωτογραφία: ©Jean Marie Leroy
Ο Pedro Almodóvar με τη Victoria Abril και τη Marisa Paredes στα γυρίσματα της ταινίας Ψηλά Τακούνια (1991). Φωτογραφία: ©Mimmo Cattarinich
Ο Pedro Almodóvar με την Victoria Abril στα γυρίσματα της ταινίας Δέσε με (1990)
Penélope Cruz
(Πήρε μέρος στις ταινίες: Carne trémula, Todo sobre mi madre, Volver, Los abrazos rotos, Dolor y Gloria, Madres paralelas)
Η Penélope Cruz στην ταινία Volver (2006)
Η Penélope Cruz στην ταινία Volver
Ο Pedro Almodóvar με την Penélope Cruz στα γυρίσματα της ταινίας Volver (2006)
Rossy de Palma
(Πήρε μέρος στις ταινίες: Mujeres al borde de un ataque de nervios, ¡Átame!, La flor de mi secreto, Kika, Julieta, Madres paralelas)
H Rossy de Palma στην ταινία Kika (1993)
Marisa Paredes
(Πήρε μέρος στις ταινίες: Entre tinieblas, Tacones lejanos, La flor de mi secreto, Todo sobre mi madre, Hable con ella, La piel que habito)
Η Marisa Paredes στην ταινία Ψηλά Τακούνια (1991)
Η Marisa Paredes στην ταινία Ψηλά Τακούνια (1991)
Cecilia Roth
(Πήρε μέρος στις ταινίες: Pepi, Luci, Bom y otras chicas del montón, Laberinto de pasiones, Entre tinieblas, ¿Qué he hecho yo para merecer esto?, Todo sobre mi madre, Los amantes pasajeros, Dolor y Gloria)
H Cecilia Roth στην ταινία Όλα για τη μητέρα μου (1998)
H Cecilia Roth με την Penélope Cruz στην ταινία Όλα για τη μητέρα μου (1998)
Ο Pedro Almodóvar με την Penélope Cruz και την Cecilia Roth στις Κάννες (1999)
H Cecilia Roth με τον Pedro Almodóvar στα γυρίσματα της ταινίας Δεν κρατιέμαι (2013)
Lola Dueñas
(Πήρε μέρος στις ταινίες: Hable con ella, Volver, Los abrazos rotos, Los amantes pasajeros)
H Lola Dueñas με τον Miguel Ángel Silvestre στην ταινία Δεν Κρατιέμαι (2013)
H Lola Dueñas στην ταινία Δεν Κρατιέμαι (2013)
H Lola Dueñas με τον Pedro Almodóvar και τις υπόλοιπες πρωταγωνίστριες της ταινίας Volver (2006)
Chus Lampreave
(Πήρε μέρος στις ταινίες:Pepi, Luci, Bom y otras chicas del montón, Laberinto de pasiones, Entre tinieblas, ¿Qué he hecho yo para merecer esto?, Matador, Mujeres al borde de un ataque de nervios, La flor de mi secreto, Hable con ella, Volver, Los abrazos rotos). Έφυγε από τη ζωή στις 4/4/2016 σε ηλικία 86 ετών.
H Chus Lampreave, η Lola Duenas, η Penelope Cruz και η Yohana Cobo στην ταινία Volver, 2006.
Η εικοστή ταινία του Pedro Almodóvar ονομάζεται Julieta. Αυτή τη φορά δεν παίρνει μέρος καμία από τις γνωστές πρωταγωνίστριές του, εκτός από την Rossy de Palma.
Η 21η ταινία του Pedro Almodóvar ονομάζεται “Dolor y Gloria” (“Πόνος Και Δόξα” – “Pain and Glory”) και έκανε πρεμιέρα στη Μαδρίτη στις 22 Μαρτίου 2019, όπου απέσπασε θετικές κριτικές. Είναι παραγωγής του 2019 και πρωταγωνιστούν: Antonio Banderas, Asier Etxeandia, Leonardo Sbaraglia και η Penélope Cruz. Έκανε το ντεμπούτο της στο Διαγωνιστικό Τμήμα του Φεστιβάλ Καννών 2019, όπου ο Antonio Banderas κέρδισε το βραβείο του Καλύτερου Ηθοποιού και ο Alberto Iglesias κέρδισε το βραβείο για το Καλύτερο Soundtrack. Έχει επιλεχθεί ως η πρόταση της Ισπανίας για την Καλύτερη Ξενόγλωσση Ταινία στα 92α Βραβεία Όσκαρ, που θα λάβουν χώρα στις 9 Φεβρουαρίου 2020. Είναι η όγδοη συνεργασία μεταξύ Pedro Almodóvar και Antonio Banderas. Ο Antonio Banderas δήλωσε πρόσφατα τα εξής: «Γνωρίζω καλά πως ο Almodóvar άσκησε επιρροή στην ηθική της Ισπανίας σε μία πολύ συγκεκριμένη περίοδο της ιστορίας μας. Σε πενήντα χρόνια από τώρα θα λέμε στους ανθρώπους για το πόσο καλά αποτύπωσε την πραγματικότητα μίας περιόδου της ιστορίας της χώρας, πως τα πράγματα έσπασαν για να γίνουν διαφορετικά».
Το Περιοδικό Variety δημοσίευσε συνέντευξη των δύο καλλιτεχνών. Μπορείτε να την διαβάσετε εδω
To τρέιλερ της ταινίας ταινίας “Πόνος και Δόξα”:
Η 22η ταινία του Pedro Almodóvar ονομάζεται Madres Paralelas (παράλληλες μητέρες) και έκανε πρεμιέρα την 1η Σεπτεμβρίου 2021 στο 78ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας. Κυκλοφόρησε στην Ισπανία στις 8/10/2021 και ήταν η ταινία λήξης του 2021 New York Film Festival την ίδια μέρα. Πρωταγωνιστούν: Penélope Cruz, η Aitana Sánchez-Gijón, Milena SmitIsrael ElejaldeJulieta Serrano, Rossy de Palma και Daniela Santiago.
Ο Pedro Almodóvar γεννήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 1949 στο Calzada de Calatrava της ισπανικής επαρχίας La Mancha. Έχει πάρει πολλά βραβεία (δύο Oscars, δύο Golden Globes, πέντε BAFTAs, τρία Cesars, έξι Goyas και τέσσερα EFAs). Η ταινία «Όλα για τη μητέρα μου» (Todo sobre mi madre) το 1999 ήταν αυτή που του έφερε την πρώτη μεγάλη καταξίωση, αφού –μεταξύ πολλών άλλων- κέρδισε το Όσκαρ και τη Χρυσή Σφαίρα για την Καλύτερη Ξενόγλωσση Ταινία και εφτά βραβεία Γκόγια.
7 πράγματα που μου έμαθε ο Pedro Almodóvar για τη ζωή
1) Η ζωή είναι χρωματιστή. Ακόμα και αν περιέχει δράμα, κλάμα, πόνο, η ζωή είναι πάντα χρωματιστή.
2) Το να είσαι αυθεντικός σημαίνει να μοιάζεις όλο και περισσότερο σε αυτό που έχεις ονειρευτεί να είσαι (το έλεγε και η Agrado στο «Όλα για τη μητέρα μου»).
3) Να χορεύεις. Και να τραγουδάς. Ό,τι κι αν συμβαίνει γύρω σου.
4) Δεν πειράζει να είσαι drama queen μια στο τόσο. Ούτε καν σε πρόθυρα νευρικής κρίσης.
5) Όσο και να πονέσεις για κάποιον, στο τέλος θα έρθει η κάθαρση. Ή, έστω, μια εκ βαθέων εξομολόγηση.
6) Το να ψάχνεις την ταυτότητά σου και το ποιος είσαι, δε σημαίνει πως έχεις χάσει το δρόμο σου. Ίσα – ίσα. Και την αλλαγή μην τη φοβάσαι. Σημαίνει εξέλιξη.
7) Η ζωή είναι απίστευτη. Τόσο σκληρή και τόσο παράδοξη. Τόσο απρόβλεπτη και, μερικές φορές, τόσο δίκαια («Το μυστικό μου λουλούδι- The Flower of My Secret»).
Οι ταινίες του Pedro Almodóvar με χρονολογική σειρά:
1980 Η Πέπη, η Λούση, η Μπομ και τ’ άλλα Κορίτσια / Pepi, Luci, Bom y otras chicas del montón
1982 Λαβύρινθος του Πάθους / Laberinto de pasiones
1983 Αμαρτωλές καλόγριες / Εntre tinieblas
1984 Μια ζωή ταλαιπωρία / ¿Que he hecho yo para merecer esto?
1986 Matador
1987 Ο νόμος του πόθου / La ley del deseo
1988 Γυναίκες στα Πρόθυρα Νευρικής Κρίσης / Mujeres al borde de un ataque de nervios
1990 Δέσε με / ¡Átame!
1991 Ψηλά Τακούνια / Tacones lejanos
1993 Κίκα/Kika
1995 Το Μυστικό μου Λουλούδι / La flor de mi secreto
1997 Καυτή Σάρκα / Carne trémula
1998 Όλα για τη Μητέρα μου / Todo sobre mi madre
2002 Μίλα της / Hable con ella
2004 Κακή Εκπαίδευση / La mala educación
2006 Γύρνα Πίσω / Volver
2009 Ραγισμένες Αγκαλιές / Los abrazos rotos
2011 Το Δέρμα που κατοικώ / La Piel Que Habito
2013 Δεν κρατιέμαι / Los amantes pasajeros
2016 Julieta
2019 Pain and Glory –Dolor y gloria
2021 Madres paralelas –Parallel Mothers
Soundtrack από τις ταινίες του Pedro Almodóvar:
Στην ραδιοφωνική εκπομπή Λουκίνι στον Amagi είχαμε κάνει αφιέρωμα στον μεγάλο σκηνοθέτη. Μπορείτε να την ακούσετε εδώ.
Εάν σας άρεσε αυτό το άρθρο, θα χαρώ πολύ εάν το μοιραστείτε με άλλους που θεωρείτε πως μπορεί να τους ενδιαφέρει ή εάν το μοιραστείτε στον τοίχο σας στο Facebook ή μέσω άλλων social media με μία κοινοποίηση/share.
Επίσης, θα χαρώ πολύ να μου λέτε σχόλια και εντυπώσεις κάθε φορά που διαβάζετε κάτι. 
Το επόμενο μήνυμα απευθύνεται ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ σε ιδιοκτήτες και διαχειριστές άλλων sites (και όχι σε απλούς χρήστες social media):
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του κειμένου ή μέρους αυτού σε άλλο site/blog (το γνωστό μας copy paste) χωρίς την έγγραφη άδεια του loukini.gr (Λουκία Μητσάκου).
